Çatalzeytin İlçesi Tarihçe

Çatalzeytin 01.06.1954 tarihinde ilçe olmuştur. Tarihsel süreç içersinde Osmanlı dönemine kadar Çatalzeytin adlı bir yerleşim yerine rastlamak mümkün değildir.

Çatalzeytin yöresinin tarihi sınırları, Kuzeyde kıyı kesimden Filyos-Hisar önünden başlayarak Bafra’ya kadar, Güneyde iç kesimlerde Gerede’den başlayarak Çankırı’ya denk uzanan ilk çağ Anadolu’sunda adına Paphlagonia denilen bölgenin içinde yer almaktadır. PAPHLAGONIA tarihine dönük araştırmalarda yöredeki tarihi kalıntılar Ginolu limanının kıyı PAPHLAGONIA’sında yer alan bir kentçik olduğunu kanıtlamaktadır.

Ahmet GÖKOĞLU PAPHLAGONIA adlı eserinde Ginolu’yu GİNEOĞLU olarak adlandırmakta ve bugün sadece ufak bir su parçası ve ayakta duran kale için Osmanlı eseri demektedir. Ginolu kalesi Sürtüven burnu denen sarp ve dik kayaların üzerinde kurulmuştur. Kuzeyi sarp ve dik kayalar halinde denize iner,diğer yönleri zayıf olduğundan yapay sur ve burçlarla desteklenmiştir. Kalan sur artıkları Güney-Batı kısımlarındadır. Kalenin ortasında moloz taşından yapılmış su mahzeni bulunmakta olup doğusunda da bina enkazı bulunmaktadır.

M.Ö.340’da yaşayan Yunan yazar SKYLAKS burayı KRONIS diye adlandırmıştır. Bilge UMAR ise PAPHLAGONIA adlı eserinde KINOLIS olarak adlandırmıştır.

Çatalzeytin’de ilk yerleşimlerin Ginolu’da gerçekleştiği gerek yazılı gerek görsel bulgulardan anlaşılmaktadır.Şimdi ise merkezin bulunduğu yerde, yerleşimleri ne zaman ve hangi nedenle başladığı konusunda kesin bilgiler bulunmamaktadır. Halk arasında Ginolu Çatalzeytin’in ilk yerleşim yeri olarak bilinmektedir.

Yörede Osmanlı egemenliği kurulmadan önce ve Osmanlı dönemi içinde Çatalzeytin’e bağlı Kavakören köyünün bulunduğu yerde eski adıyla Zakro (Akçay) boyunda Mavro (Mamlay) adıyla büyük bir yerleşim yeri vardı ve kıyıda GOURNIU (Ginolu) limanı bulunmaktadır.

Çatalzeytin tarihinde Ginolu’dan sonra ikinci büyük yerleşim yeri olan Mamlay, günümüzün koşulları dikkate alındığında bile önemli ekonomik etkinliklere sahne olduğu bir gerçektir. Yörede Osmanlı egemenliği kurulmadan ve Osmanlı döneminde Mavro-Mamlay çevresinde 14 su değirmeni, 1 tane su hisarı, 1 tane bezir yağı üretim merkezi ile 2 adet değirmen bulunduğu söylenmektedir.

NOT : İlçelikten Nüfus Sayısı Azlığı Nedeniyle İle İnebolu'ya Bağlanmıştır